عوامل موثر بر ظاهر رنگ سطح – انطباق رنگی

چندین عامل بر ظاهر رنگ سطح تأثیر می گذارد. این عوامل شامل پس‌زمینه (تضاد همزمان رنگی)، انطباق رنگی (تضاد پیاپی رنگی)، ثبات رنگ، روشنایی، اندازه و اشباع هستند.

انطباق رنگی

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که وقتی به یک تصویر رنگی برای یک دقیقه کامل خیره می‌شوید و سپس به دیوار سفید نگاه می‌کنید، همان تصویر را دوباره روی دیوار مشاهده می‌کنید اما با رنگ‌های معکوس. این نمونه‌ای از تطبیق رنگی است که زمانی اتفاق می‌افتد که بیننده در معرض طولانی مدت نور با طول موج خاص (رنگ) قرار می‌گیرد. این اثر “تضاد پیاپی روشنایی” (successive brightness contrast) نامیده می‌شود زیرا اثرات – در حالی که مشابه کنتراست رنگ همزمان هستند – در طول زمان به جای همزمان اتفاق می‌افتند.

تطبیق رنگی می تواند چندین اثر داشته باشد:

• تقویت رنگ مکمل: همانطور که در مثال توهم نوری ما، نگاه طولانی‌مدت به یک میدان قرمز باعث می‌شود که یک جسم رنگ پریده یا سفید به رنگ سبز به نظر برسد. این به این دلیل است که گیرنده‌های نوری در چشم‌های ما که به نور قرمز حساس هستند، در طول زمان کاهش حساسیت پیدا می‌کنند. این کاهش حساسیت باعث می‌شود که رنگ‌های مکمل قرمز، یعنی سبز، بیشتر به نظر برسند.
• کاهش اشباع ظاهری: یک میدان قرمز باعث می‌شود یک شی صورتی سفید به نظر برسد. این به این دلیل است که گیرنده‌های نوری در چشم‌های ما که به نور قرمز حساس هستند، در طول زمان کاهش حساسیت پیدا می‌کنند. این کاهش حساسیت باعث می‌شود که رنگ‌های قرمز به طور کلی کم‌اشباع‌تر به نظر برسند.
• تقویت یا کاهش روشنایی: نگاه کردن به یک میدان روشن باعث می‌شود شی بعدی که به آن نگاه می‌کنید، کم‌نورتر به نظر برسد. این به این دلیل است که چشم‌های ما در تلاشند تا سطح روشنایی کلی را در محیط حفظ کنند. وقتی به یک شی روشن نگاه می‌کنیم، چشم‌های ما نور بیشتری را جذب می‌کنند. این باعث می‌شود که شی بعدی که به آن نگاه می‌کنیم، در مقایسه با شی اول، کم‌نورتر به نظر برسد.